Soziolinguistika

From eusterm

Soziolinguistika, kontzeptu-eskema bat

Eskema deskribatzen duen entitatea

Konteptu-eskema hau errepresentatzen duen entitatea Q5144 da.

Ikasle proiektuaren deskribapen laburra

Egilea

Naroa Salazar Yarritu

Helburua

Kontuan hartuta ez euskarazko wikipedian ezta beste hizkuntzetako wikipedian ere UZEIko hiztegian topatzen diren terminoen gehiengoa ez dagoela bilduta, bien arteko zubilana egin nahi izan dut. Lan honen helburua UZEIko Soziolinguistika Hiztegiko terminoak Wikidatarekin lotzea eta horien definizioak sortzea da. UZEIko Soziolinguistika Hiztegia honako lotura honetan deskarga daiteke PDF formatuan: https://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/6503/eu_2415/adjuntos/Hiztegiak/Soziolinguistika_DF.pdf

Metodologia

UZEIko Hiztegian 330 kontzeptu bilduta daude eta horien Wikidatako baliokideak bilatu ditut. Lehenengo galdeketa eta OpenRefine erabiliz, 143 UZEIko lementzat Q baliokidea topatu dut eta lotu ditut. Horren oinarria UZEI da, zeinek 4 hizkuntzatan ematen dituen lexikalizazioak, eta horietako 4 hizkuntzetako 3 erabili ditut OpenRefinen elkarketa hori egiteko, hain zuzen ere, euskara, gaztelania eta ineglera. Nahiko birpaso indibiduala egin dut OpenRefinen terminoak lotzeko, zenbaitetan kontzeptu okerrekin lotu izan direlako terminoak.

Lotura horiek ezarri ondoren, definizioak Wikidatan idaztera ekin diot. Kontzeptu guztietatik soilik 17k bazuten dagoeneko euskarazko definizioa idatzita. Beste termino guztien definizioa nik eskuz sartu dut banan banan, UZEIko hiztegitik ateratako deskribapenetan oinarrituta.

SPARQL

Euskara-Gaztelera-Frantsesa-Ingelesa Hiztegia

Eskema honetako kontzeptuan hiztegi laueleduna ikusteko, erabili galdeketa hau. "uzeid" dutenak UZEI-ko "Soziolinguistika Hiztegia" lanetik datoz. 

PREFIX euswb: <https://eusterm.wikibase.cloud/entity/>
PREFIX eusdp: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/direct/>
PREFIX eusp: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/>
PREFIX eusps: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/statement/>
PREFIX euspq: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/qualifier/>
PREFIX euspr: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/reference/>

select ?concept ?uzeid
?euLabel (group_concat(distinct str(?euAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?euAltLabels)  
?esLabel (group_concat(distinct str(?esAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?esAltLabels)  
?enLabel (group_concat(distinct str(?enAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?enAltLabels)  
?frLabel (group_concat(distinct str(?frAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?frAltLabels)  
where {
  ?concept eusdp:P6 euswb:Q5144. 
  optional{?concept eusdp:P15 ?uzei_id. bind(xsd:integer(strafter(?uzei_id,"soziolinguistika_")) as ?uzeid)}
  optional{?concept rdfs:label ?euLabel. filter(lang(?euLabel)="eu")}
  optional{?concept skos:altLabel ?euAltLabel. filter(lang(?euAltLabel)="eu")}
  optional{?concept rdfs:label ?esLabel. filter(lang(?esLabel)="es")}
  optional{?concept skos:altLabel ?esAltLabel. filter(lang(?esAltLabel)="es")}
  optional{?concept rdfs:label ?enLabel. filter(lang(?enLabel)="en")}
  optional{?concept skos:altLabel ?enAltLabel. filter(lang(?enAltLabel)="en")}
  optional{?concept rdfs:label ?frLabel. filter(lang(?frLabel)="fr")}
  optional{?concept skos:altLabel ?frAltLabel. filter(lang(?frAltLabel)="fr")}
  
 } group by ?concept ?uzeid ?euLabel ?euAltLabels ?esLabel ?esAltLabels ?enLabel ?enAltLabels ?frLabel ?frAltLabels
order by ?uzeid

Try it!

Soziolinguistika kontzeptuak UZEIn eta Wikidatan

Hemen Wikidatarekin lerrokatuta daudenak bakarrrik agertuko dira. 

#title:Soziolinguistika kontzeptuak: Eustermen eta Wikidatan dituzten lexikalizazio hobetsiekin eta definizioekin
PREFIX euswb: <https://eusterm.wikibase.cloud/entity/>
PREFIX eusdp: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/direct/>
PREFIX wd: <http://www.wikidata.org/entity/>

select ?eusterm_item ?wikidata_item ?uzeid ?eskuz_lex ?eskuz_def ?eusterm_label (group_concat(distinct str(?eusterm_altLabel);SEPARATOR="; ") as ?eusterm_altLabels) ?eusterm_def 
       ?wikidata_label ?wikidata_altLabels ?wikidata_def

where {
  ?eusterm_item eusdp:P6 euswb:Q5144;
           eusdp:P1 ?wd.
   bind (iri(concat(str(wd:),?wd)) as ?wikidata_item)
  optional{?eusterm_item eusdp:P15 ?uzei_id. bind(xsd:integer(strafter(?uzei_id,"soziolinguistika_")) as ?uzeid)}
  optional {?eusterm_item eusdp:P8 ?eskuz_lex.}
   optional {?eusterm_item eusdp:P13 ?eskuz_def.}
  optional {?eusterm_item rdfs:label ?eusterm_label. filter(lang(?eusterm_label)="eu")}
  optional {?eusterm_item skos:altLabel ?eusterm_altLabel. filter(lang(?eusterm_altLabel)="eu")}
  optional {?eusterm_item schema:description ?eusterm_def. filter(lang(?eusterm_def)="eu")}
  
  SERVICE <https://query.wikidata.org/sparql> { select ?wd ?wikidata_item ?wikidata_label (group_concat(distinct str(?wikidata_altLabel);SEPARATOR="; ") as ?wikidata_altLabels) ?wikidata_def
  WHERE { 
   ?wikidata_item rdfs:label ?label. filter(lang(?label)="en")
       optional {?wikidata_item rdfs:label ?wikidata_label. filter(lang(?wikidata_label)="eu")}
       optional {?wikidata_item schema:description ?wikidata_def. filter(lang(?wikidata_def)="eu")} 
       optional {?wikidata_item skos:altLabel ?wikidata_altLabel. filter(lang(?wikidata_altLabel)="eu")}
                        } group by ?wd ?wikidata_item ?wikidata_label ?wikidata_altLabels ?wikidata_def
  }
 } group by ?eusterm_item ?wikidata_item ?uzeid ?eskuz_lex ?eskuz_def ?eusterm_label ?eusterm_altLabels ?eusterm_def ?wikidata_label ?wikidata_altLabels ?wikidata_def

Try it!

Soziolinguistika kontzeptuak UZEIn (Wikidatan ez daudenak)

Hemen Wikidatan aurkitu ezinekoak agertuko dira. Wikidatan elementu berriak sortutakoan (eta eustermeko datuak transferitutakoan), zero izango dira. 

PREFIX euswb: <https://eusterm.wikibase.cloud/entity/>
PREFIX eusdp: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/direct/>
PREFIX eusp: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/>
PREFIX eusps: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/statement/>
PREFIX euspq: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/qualifier/>
PREFIX euspr: <https://eusterm.wikibase.cloud/prop/reference/>

select ?concept ?uzeid
?euLabel (group_concat(distinct str(?euAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?euAltLabels)  
?euDef
?esLabel (group_concat(distinct str(?esAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?esAltLabels)  
?enLabel (group_concat(distinct str(?enAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?enAltLabels)  
?frLabel (group_concat(distinct str(?frAltLabel);SEPARATOR="; ") as ?frAltLabels)  
where {
  ?concept eusdp:P6 euswb:Q5144. filter not exists {?concept eusdp:P1 ?wd.}
  optional{?concept eusdp:P15 ?uzei_id. bind(strafter(?uzei_id,"soziolinguistika_") as ?uzeid)}
  optional{?concept rdfs:label ?euLabel. filter(lang(?euLabel)="eu")}
  optional{?concept schema:description ?euDef. filter(lang(?euDef)="eu")}
  optional{?concept skos:altLabel ?euAltLabel. filter(lang(?euAltLabel)="eu")}
  optional{?concept rdfs:label ?esLabel. filter(lang(?esLabel)="es")}
  optional{?concept skos:altLabel ?esAltLabel. filter(lang(?esAltLabel)="es")}
  optional{?concept rdfs:label ?enLabel. filter(lang(?enLabel)="en")}
  optional{?concept skos:altLabel ?enAltLabel. filter(lang(?enAltLabel)="en")}
  optional{?concept rdfs:label ?frLabel. filter(lang(?frLabel)="fr")}
  optional{?concept skos:altLabel ?frAltLabel. filter(lang(?frAltLabel)="fr")}
  
 } group by ?concept ?uzeid ?euLabel ?euAltLabels ?euDef ?esLabel ?esAltLabels ?enLabel ?enAltLabels ?frLabel ?frAltLabels
order by ?uzeid

Try it!


Emaitzak

Lan honen ondoren Eustermen 330 kontzeptu berri bilduta daude eta haien lexikalizazioak daude 4 hizkuntzatan: euskara, gaztelera, ingelera eta frantsesa. Termino guztietatik 143 lotu dira Wikidatako Q-ekin eta 308 terminoren definizioak sartu dira Eustermen.

Soziolinguistika UZEI hiztegiaren edukiak Wikidatan

Eusterm-eko edukiak Wikidatarekin lotu edo Wikidatan hutsetik sortu ostean, galdeketa honen bidez ikus daitezke kontzeptu guztiak: https://w.wiki/8kkw

Retrieved from "https://eusterm.wikibase.cloud/w/index.php?title=Soziolinguistika&oldid=32749"